Συχνές ερωτήσεις

Στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η διασυνοριακή περίθαλψη ορίζεται ως η υγειονομική περίθαλψη, που παρέχεται εκτός των συνόρων του κράτους ασφάλισης και μόνιμης κατοικίας. Η διασυνοριακή περίθαλψη περιλαμβάνει ιατρικές πράξεις, νοσηλείες, φαρμακευτική αγωγή καθώς και ιατροτεχνολογικά προϊόντα.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, υπάρχουν δύο πιθανές διαδρομές για πρόσβαση στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη και για ανάληψη του κόστους από το κράτος ασφάλισης:

• οι Κανονισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 και,
• η Οδηγία 2011/24/ ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη.

Και τα δύο νομικά εργαλεία εφαρμόζονται συνεκτικά στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη. Ως αποτέλεσμα, είστε ελεύθεροι να επιλέξετε με ποια διαδρομή προτιμάτε να ασκήσετε τα δικαιώματά σας στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη.

Ωστόσο, βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε καλά τις διαφορετικές βασικές αρχές και των δύο μέσων:

• Σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 δικαιούστε την ανάληψη του κόστους για τη θεραπεία σας στο εξωτερικό σαν να είστε ασφαλισμένοι στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας περίθαλψης (παροχές υγείας και τιμολόγια κράτους περίθαλψης).
• Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ ΕΕ δικαιούστε την ανάληψη του κόστους για θεραπεία στο εξωτερικό ως εάν η θεραπεία παρέχεται στη χώρα σας (παροχές υγείας και τιμές αποζημίωσης κράτους ασφάλισης).

Αυτά τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης οδηγούν σε διαφορετικές συνέπειες για τους ασθενείς αναφορικά με τη νομική βάση, το πεδίο εφαρμογής, τις αρμόδιες αρχές, τους όρους έγκρισης, τις δαπάνες αποζημίωσης, τη διαδικασία πληρωμής και τις διατυπώσεις, καθώς και το ύψος της ίδιας της συμμετοχής του ασθενή.

Εκτός από τις ήδη υπάρχουσες δυνατότητες πρόσβασης σε διασυνοριακή περίθαλψη βάσει των Κανονισμών (ΕΚ) Κοινωνικής Ασφάλισης 883/2004 & 987/2009, η Οδηγία 2011/24/ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη παρέχει στους δικαιούχους νέες δυνατότητες πρόσβασης στη διασυνοριακή περίθαλψη και ανάληψης του συνόλου ή μέρους του ιατρικού κόστους από το κράτος ασφάλισης.

Ειδικότερα:

• Η Oδηγία 2011/24/ΕΕ διευκολύνει την πρόσβαση σε πληροφορίες για όλες τις σχετικές πτυχές της διασυνοριακής περίθαλψης, με την ίδρυση Εθνικών Σημείων Επαφής (ΕΣΕ) Διασυνοριακής Περίθαλψης/National Contact Points (NCP) for Cross–border Healthcare με σκοπό τη σαφή, έγκυρη και εύκολα προσβάσιμη παροχή πληροφοριών σε ασθενείς.
• Η Οδηγία 2011/24/ΕΕ οριοθετεί νομικά τα δικαιώματα των ασθενών που κυκλοφορούν στην ΕΕ, με σκοπό την εξασφάλιση ασφαλούς και υψηλής ποιότητας υγειονομικής περίθαλψης στο εξωτερικό και για την εξασφάλιση διάφανων διαδικασιών υποβολής παραπόνων και μηχανισμών για την άσκηση ενδίκων μέσων σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους θεραπείας, σε περίπτωση που προκύψει βλάβη από υγειονομική περίθαλψη.
• Η Οδηγία 2011/24/ΕΕ ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών ιδιαίτερα στην παροχή εξειδικευμένων θεραπειών ή διαχείριση των σπανίων παθήσεων, για παράδειγμα με τη δημιουργία Ευρωπαϊκών Δικτύων Αναφοράς Σπανίων Παθήσεων, αλλά και με την ανάπτυξη και προώθηση δικτύου ηλεκτρονικής υγείας.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ  οι ασθενείς έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη σε οποιαδήποτε χώρα ΕΕ/ΕΟΧ με ανάληψη του κόστους περίθαλψης  σαν να παρέχεται η θεραπεία στη χώρα ασφάλισης του ασθενούς.

Ως αποτέλεσμα, σε περίπτωση θεραπείας στο εξωτερικό σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ  θα πρέπει να πληρώσετε για το θεραπεία στο εξωτερικό τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Στη συνέχεια, δικαιούστε αποζημίωση του κόστους  από τον φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. ΕΟΠΥΥ για τους ασφαλισμένους ΕΦΚΑ) κατά την επιστροφή στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους κανόνες και τα τιμολόγια της Ελληνικής νομοθεσίας που ισχύουν για την ίδια θεραπεία όταν παρέχεται στην Ελλάδα.

Η Οδηγία 2011/24/ΕΕ ισχύει μόνο σε περίπτωση που καλύπτεται η θεραπεία που έχετε λάβει στο εξωτερικό από το σύστημα ασφάλισης υγείας στην Ελλάδα. Στην περίπτωση αυτή δικαιούστε αποζημίωσης  όταν λαμβάνετε τη θεραπεία στο εξωτερικό, ανεξάρτητα από το αν η θεραπεία παρέχεται από δημόσιο  ή ιδιωτικό πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Όταν μια θεραπεία δεν καλύπτεται από το σύστημα ασφάλισης υγείας, δεν δικαιούστε επιστροφή χρημάτων όταν λαμβάνετε τη θεραπεία στο εξωτερικό.

Η διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη στην Ελβετία  δεν καλύπτεται από την Οδηγία 2011/24/ΕΕ.

Οι Kανονισμοί Kοινωνικής Aσφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 περιλαμβάνουν:

• τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης
• τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 987/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2009 για τον καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης (επίσης γνωστός ως εφαρμοστικός κανονισμός).

Οι Κανονισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης στοχεύουν στο συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και στη διασφάλιση της προστασίας των πολιτών ΕΕ/ΕΟΧ και Ελβετίας όταν μετακινούνται ή ταξιδεύουν σε άλλη χώρα ΕΕ/ΕΟΧ ή την Ελβετία. Οι Κανονισμοί προβλέπουν ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων πρόσβασης σε περίθαλψη εκτός της χώρα ασφάλισης και μόνιμης κατοικίας του ασθενούς:

• Ιατρικά αναγκαία υγειονομική περίθαλψη για επείγοντα περιστατικά με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Υγείας κατά τη διάρκεια προσωρινής διαμονής στο εξωτερικό, όπως για διακοπές, επαγγελματικό ταξίδι, σπουδές (αναφέρεται επίσης ως μη προγραμματισμένη περίθαλψη)
• Αναζήτηση προγραμματισμένης υγειονομικής περίθαλψης στο εξωτερικό κατόπιν έγκρισης (έντυπο S2 ) από τον εθνικό φορέα ασφάλισης υγείας  (αναφέρεται επίσης ως προγραμματισμένη περίθαλψη)
• Ειδική μόνιμη ρύθμιση για πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη για αποσπασμένους εργαζόμενους, μεθοριακούς εργαζόμενους και συνταξιούχους που κατοικούν εκτός της χώρας ασφάλισης τους.

Σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009, οι ασθενείς δικαιούνται την ανάληψη του κόστους για περίθαλψη στο εξωτερικό σαν να ήταν ασφαλισμένοι στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας περίθαλψης.

Ειδικότερα, δικαιούστε υγειονομική περίθαλψη, που παρέχεται βάσει του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης της χώρας της επίσκεψής σας με την προσκόμιση ενός Ευρωπαϊκού εντύπου πιστοποίησης της ασφάλισής σας σε φορέα ασφάλισης υγείας της χώρας σας: την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθενείας (ΕΚΑΑ) για μη προγραμματισμένη θεραπεία και το έντυπο S2 για προγραμματισμένη περίθαλψη.

Οι Κανονισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης ισχύουν για όλες τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης (παροχές υγείας), που παρέχονται από το σύστημα ασφάλισης υγείας της χώρας θεραπείας με πρόσβαση σε παρόχους υγείας, που είναι είτε δημόσιοι είτε συμβεβλημένοι με το εθνικό σύστημα υγείας της χώρας περίθαλψης. Ως αποτέλεσμα, ενδέχεται να λάβετε θεραπεία πέρα ​​από το φάσμα των παροχών, που καλύπτονται από τη δημόσια υγεία της χώρας ασφάλισής σας.

Το κόστος της περίθαλψης υπολογίζεται σύμφωνα με τα τιμολόγια, που εφαρμόζονται στη χώρα περίθαλψης. Ως αποτέλεσμα, στις περισσότερες περιπτώσεις θα έχετε πρόσβαση σε  δωρεάν περίθαλψη,  ενώ μερικές φορές μπορεί να επιβαρυνθείτε με συμμετοχή. Όμως, όταν έχετε πληρώσει το συνολικό κόστος της θεραπείας εκ των προτέρων, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση επιστροφής εξόδων αναδρομικά, είτε από την τοπική αρχή κοινωνικής ασφάλισης όσο βρίσκεστε στο εξωτερικό, είτε από το δικό σας εθνικό φορέα ασφάλισης υγείας μετά την επιστροφή στην Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση η επιστροφή των δαπανών θα αφορά στις τιμές της χώρας περίθαλψης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικές κατηγορίες ασθενών όπως αποσπασμένοι εργαζόμενοι, μεθοριακοί εργαζόμενοι, συνταξιούχοι που κατοικούν μόνιμα σε κράτος μέλος εκτός του κράτους ασφάλισής τους, μπορούν να λάβουν υγειονομική περίθαλψη στο εξωτερικό υπό μόνιμη συμφωνία.

Οι ασφαλισμένοι Ελληνικών φορέων κοινωνικής ασφάλισης, έχουν δικαίωμα σε διασυνοριακή περίθαλψη σε κράτος μέλος ΕΕ/ΕΟΧ και Ελβετία βάσει των Κανονισμών (ΕΚ) Κοινωνικής Ασφάλισης 883/2004 & 987/2009 και της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ για τα δικαιώματα των ασθενών στη διασυνοριακή περίθαλψη.

Για τους ασφαλισμένους ΕΟΠΥΥ, επιπλέον δικαιώματα αποδίδονται στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ)  του ΕΟΠΥΥ για ειδικές περιπτώσεις υγειονομικής περίθαλψης, που δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν στην Ελλάδα είτε γιατί δεν υπάρχουν τα κατάλληλα επιστημονικά μέσα είτε γιατί δεν εφαρμόζεται η ειδική ιατρική μέθοδος διάγνωσης και θεραπείας που απαιτείται, και με την προϋπόθεση ότι όλα τα παραπάνω είναι δυνατά στο εξωτερικό και δεν αποτελούν πειραματική ή ερευνητική μέθοδο.

Σύμφωνα με τους Kανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009, μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη σε οποιαδήποτε κράτος μέλος ΕΕ/ΕΟΧ χώρα ή  την Ελβετία.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, μπορείτε να έχετε πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ.  Η Οδηγία, ωστόσο, δεν ισχύει για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη στην Ελβετία.

Κράτη-μέλη ΕΕ: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία,  Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία.

Κράτη-μέλη ΕΟΧ:  EE + Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ισλανδία.

Εάν αρρωστήσετε ή τραυματιστείτε κατά τη διάρκεια της παραμονής σας σε κράτος-μέλος ΕΕ/ΕΟΧ ή την Ελβετία, θα δικαιούστε ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη με ανάληψη του κόστους από το σύστημα κοινωνικής σας ασφάλισης υγείας στην Ελλάδα.

Η πιο συνηθισμένη διαδρομή είναι να προσκομίσετε την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ) σας  στον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης στο εξωτερικό. Η ΕΚΑΑ είναι μια δωρεάν κάρτα, που εκδίδεται από τον εθνικό φορέα κοινωνικής σας ασφάλισης ως απόδειξη ότι καλύπτεστε από το εθνικό σύστημα υγείας στην Ελλάδα.

Με την προσκόμιση της ΕΚΑΑ θα δικαιούστε ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009, δηλαδή υγειονομική περίθαλψη σαν να είστε ασφαλισμένοι στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας, που επισκέπτεστε, με τα αντίστοιχα δικαιώματα στο εθνικό της σύστημα δημόσιας υγείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ΕΚΑΑ θα σας δώσει πρόσβαση σε δωρεάν περίθαλψη, αλλά μερικές φορές θα πληρώσετε συμμετοχή. Ωστόσο, στην περίπτωση που χρειαστεί να  πληρώσετε το συνολικό κόστος της περίθαλψης εκ των προτέρων, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση επιστροφής της δαπάνης αναδρομικά, είτε από την τοπική αρχή κοινωνικής ασφάλισης ενώ βρίσκεστε στο εξωτερικό, είτε από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. τον ΕΟΠΥΥ για τους ασφαλισμένους ΕΦΚΑ) μετά την επιστροφή σας. Είτε έτσι είτε αλλιώς, θα επιστραφεί  ποσό ίσο με το τιμολόγιο της χώρας περίθαλψης.

Λάβετε υπόψη ότι η ΕΚΑΑ μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο όταν η θεραπεία σας γίνεται σε δημόσιο νοσοκομείο ή από δημόσιο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Υγειονομική περίθαλψη, που παρέχεται από ιδιωτικό υγειονομικό πάροχο ή σε ιδιωτικό νοσοκομείο συνήθως δεν καλύπτεται, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις όπου ο ιδιωτικός πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή το ιδιωτικό νοσοκομείο έχει συμβληθεί με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης του κράτους περίθαλψης, ώστε να παρέχει παροχές υγείας στους  ασφαλισμένους στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Εάν λάβετε περίθαλψη χωρίς έγκυρη ΕΚΑΑ ή δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κάρτα σας, για παράδειγμα, επειδή νοσηλεύεστε σε ιδιωτικό νοσοκομείο, θα αντιμετωπιστείτε ως ιδιωτικός ασθενής. Σε αυτή την  περίπτωση, είτε πληρώνετε για τη θεραπεία ιδιωτικά είτε ενδέχεται να μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για αποζημίωση σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, θα δικαιούστε αναδρομική επιστροφή χρημάτων από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. τον ΕΟΠΥΥ για τους ασφαλισμένους ΕΦΚΑ) μετά την επιστροφή σας, σύμφωνα με τους κανόνες και τα κρατικά τιμολόγια, που εφαρμόζονται βάσει της Ελληνικής εθνικής νομοθεσίας.

Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η Οδηγία 2011/24/ΕΕ  ισχύει μόνο στην περίπτωση, που η θεραπεία που έχετε λάβει στο εξωτερικό, καλύπτεται από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης υγείας στην Ελλάδα. Όταν μια θεραπεία δεν καλύπτεται από τη δημόσια ασφάλιση υγείας στην Ελλάδα, δεν έχετε δικαίωμα επιστροφής χρημάτων όταν λαμβάνετε τη θεραπεία στο εξωτερικό. Όταν όμως η θεραπεία/περίθαλψη περιλαμβάνεται στις παροχές υγείας, που καλύπτονται από το Ελληνικό δημόσιο σύστημα υγείας, θα δικαιούστε αποζημίωση  της θεραπείας στο εξωτερικό, ανεξάρτητα από το αν η θεραπεία παρέχεται από δημόσιο  ή ιδιωτικό πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.

Λάβετε υπόψη ότι η διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη στην Ελβετία δεν καλύπτεται από την Οδηγία 2011/24/ΕΕ.

• Σχετικά με την έκδοση EKAA, επικοινωνήστε με το φορέα κοινωνικής σας ασφάλισης. Για τους ασφαλισμένους ΕΦΚΑ (τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τ.ΟΑΕΕ, τ.ΟΓΑ, τ.ΟΠΑΔ κτλ), η υποβολή αίτησης για ΕΚΑΑ γίνεται ηλεκτρονικά εδώ.
• Σχετικά με ατομικά αιτήματα επιστροφής δαπανών διασυνοριακής υγειονομικής περίπτωσης, οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ μπορούν να επικοινωνούν με το δίκτυο των Περιφερειακών Διευθύνσεων ΕΟΠΥΥ (ΠΕ.ΔΙ. ΕΟΠΥΥ).

Ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη είναι η θεραπεία λόγω ξαφνικής ασθένειας ή τραυματισμού κατά τη διάρκεια μιας βραχυπρόθεσμης επίσκεψης στο εξωτερικό, όπως διακοπές, επαγγελματικό ταξίδι, οικογενειακές επισκέψεις ή σπουδές, που δεν μπορεί να αναβληθεί και που πρέπει να λάβετε για να αποτρέψετε την αναγκαστική επιστροφή στο σπίτι πριν από το τέλος της προγραμματισμένης διάρκειας της διαμονής σας. Η θεραπεία σε καμία περίπτωση δεν ήταν ο αρχικός λόγος για τη διαμονή σας στο εξωτερικό.

Η ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη, που αναφέρεται επίσης ως μη προγραμματισμένη περίθαλψη στο εξωτερικό, είναι το αντίθετο της κατάστασης κατά την οποία ταξιδεύετε στο εξωτερικό με ρητό σκοπό την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, επίσης γνωστή ως προγραμματισμένη θεραπεία  στο εξωτερικό:

• Μη προγραμματισμένη περίθαλψη: χρειάζεστε ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη λόγω ξαφνικής ασθένειας ή τραυματισμού ενώ βρίσκεστε στο εξωτερικό, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια διακοπών, επαγγελματικού ταξιδιού, οικογενειακής επίσκεψης ή σπουδών
• Προγραμματισμένη περίθαλψη: η θεραπεία στο εξωτερικό είναι ο λόγος για τη μετάβασή σας στο εξωτερικό.

Μόνο η ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη (μη προγραμματισμένη περίθαλψη) θα καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ) και θα καθορίζεται από τον ιατρό, που σας εξετάζει στο κράτος που επισκέπτεστε σύμφωνα με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και τις διαδικασίες του κράτους αυτού.

Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ)  σας καλύπτει επίσης εάν πάσχετε από χρόνια ασθένεια (όπως διαβήτης, άσθμα, καρκίνος ή χρόνια νεφρική νόσο) ή εάν είστε έγκυος, και γνωρίζετε εκ των προτέρων ότι θα χρειαστείτε ιατρική περίθαλψη κατά τη διάρκεια της διαμονής σας στο εξωτερικό. Όταν και εφόσον ο ρητός σκοπός του ταξιδιού σας δεν ήταν η πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, όπως ο τοκετός ή η λήψη περίθαλψης σχετικά με την εγκυμοσύνη ή τη χρόνια ασθένεια, αυτό θα θεωρείται ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009.

Στην περίπτωση που η περίθαλψη απαιτεί εξειδικευμένο εξοπλισμό ή προσωπικό, είναι απαραίτητο να επικοινωνήσετε εκ των προτέρων, με τον αρμόδιο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, πριν από την άφιξή σας στη χώρα, που θα επισκεφτείτε. Υπάρχουν ζητήματα διαθεσιμότητας υπηρεσιών, ιατρικού ιστορικού και άλλων πιθανών διατυπώσεων προκειμένου να εξασφαλιστεί ασφαλής και έγκαιρη θεραπεία. Παραδείγματα τέτοιων θεραπειών είναι η αιμοκάθαρση των νεφρών, η θεραπεία με οξυγόνο, η ειδική θεραπεία για το άσθμα και η χημειοθεραπεία. Σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα να προκαθορίσετε τη θεραπεία πριν ταξιδέψετε.

Αρμόδια υπηρεσία για την έκδοση Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ) είναι ο Ελληνικός φορέας κοινωνικής ασφάλισης. Για τους ασφαλισμένους ΕΦΚΑ (τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τ.ΟΑΕΕ, τ.ΟΓΑ, τ.ΟΠΑΔ, τ.ΤΣΜΕΔΕ, τ.ΤΣΑΥ κτλ), η αίτηση γίνεται ηλεκτρονικά εδώ.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ασφαλιστικής ικανότητας σε ισχύ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ασφαλιστική ικανότητα ασφαλισμένων ΕΦΚΑ, επικοινωνήστε εδώ.

Λάβετε υπόψη ότι επιπλέον έξοδα ταξιδιού και διαμονής ή πρόσθετα κόστη για υπηρεσίες επαναπατρισμού και διάσωσης δεν καλύπτονται από το δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και άρα δεν θα τα καλύψει η ΕΚΑΑ σας σε περίπτωση ξαφνικής αρρώστιας ή ατυχήματος κατά την προσωρινή σας διαμονή σε κράτος μέλος ΕΕ/ΕΟΧ/Ελβετία.

Η ΕΚΑΑ δεν καλύπτει προγραμματισμένη περίθαλψη, όταν δηλαδή η περίθαλψη είναι ο σκοπός της μετάβασής σας στο εξωτερικό. Η προγραμματισμένη περίθαλψη απαιτεί  έγκριση του Ελληνικού φορέα ασφάλισης υγείας σας, προκειμένου ο τελευταίος να αναλάβει τις δαπάνες. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έγκριση προγραμματισμένης περίθαλψης σε κράτος μέλος ΕΕ/ΕΟΧ και Ελβετία, μπορείτε να αναζητήσετε στις σχετικές συχνές ερωτήσεις-απαντήσεις αποστέλλοντας ηλεκτρονικό μήνυμα  εδώ.

Με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας, έχετε πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη σε οποιαδήποτε κράτος μέλος ΕΕ/ΕΟΧ χώρα και την Ελβετία.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, έχετε πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ.  Η Οδηγία, ωστόσο, δεν ισχύει για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη στην Ελβετία.

Κράτη-μέλη ΕΕ: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία,  Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάρτα, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία.

Κράτη-μέλη ΕΟΧ:  EE + Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ισλανδία.

Εάν χρειάζεστε επείγουσα θεραπεία, αλλά ξεχάσατε να φέρετε μαζί σας την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Aσθένειας (ΕΚΑΑ) ή η κάρτα σας δεν είναι αποδεκτή από τον πάροχο περίθαλψης στο εξωτερικό, επικοινωνήστε με τον Ελληνικό σας φορέα κοινωνικής ασφάλισης (π.χ. ΕΦΚΑ) το συντομότερο δυνατό. Μπορεί να είναι σε θέση να σας παρέχει απόδειξη της κάλυψης κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα, με Πιστοποιητικό Προσωρινής Αντικατάστασης (ΠΠΑ) της ΕΚΑΑ, για να αποφύγετε να πληρώσετε εκ των προτέρων.

Εάν η κάρτα σας ή το ΠΠΑ  εξακολουθεί να μην είναι αποδεκτά, ενδέχεται να μπορείτε να επιλύσετε το πρόβλημα μέσω του SOLVIT. Το SOLVIT υπενθυμίζει στις αρχές ποια είναι τα δικαιώματα σας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συνεργάζεται μαζί τους για την επίλυση του προβλήματος. Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα SOLVIT.

Σε περίπτωση που έχετε λάβει θεραπεία χωρίς έγκυρη Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας ή δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κάρτα σας, για παράδειγμα, επειδή νοσηλεύεστε σε ιδιωτικό νοσοκομείο, θα αντιμετωπιστείτε ως ιδιώτης ασθενής. Σε αυτή την περίπτωση, είτε πληρώνετε για τη θεραπεία ιδιωτικά, είτε ενδέχεται να μπορείτε να υποβάλετε επιστροφή χρημάτων σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24 / ΕΕ.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ  έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε αποζημίωση για τα έξοδα υγειονομικής περίθαλψης στο εξωτερικό υπό τους ίδιους όρους και τιμολόγια σαν να είχατε λάβει τη θεραπεία στην Ελλάδα.

Η Οδηγία 2011/24/ΕΕ ισχύει επίσης για την υγειονομική περίθαλψη, που παρέχεται σε ιδιωτικό νοσοκομείο ή από ιδιώτη πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, που δεν έχει συμβληθεί με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας περίθαλψης. Εφόσον η σχετική θεραπεία καλύπτεται από την Ελληνική κοινωνική ασφάλιση υγείας, έχετε δικαίωμα επιστροφής χρημάτων  όταν λαμβάνετε τη θεραπεία σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ, ανεξάρτητα από το αν παρέχεται από δημόσιο ή ιδιωτικό πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.

Βασικές αρχές της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ:

• Πληρώνετε εκ των προτέρων το κόστος των υπηρεσιών υγείας στο εξωτερικό και στη συνέχεια ζητάτε την επιστροφή των εξόδων από τον εθνικό φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. τον ΕΟΠΥΥ για ασφαλισμένους ΕΦΚΑ) όταν επιστρέψετε. Εάν δικαιούστε αυτή την υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα, τότε θα αποζημιωθείτε από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας. Το ύψος της αποζημίωσης θα είναι ίσο με το κόστος της περίθαλψης εάν αυτή είχε ληφθεί στην Ελλάδα.
• Μπορείτε να απευθυνθείτε σε δημόσιο ή ιδιωτικό πάροχο υπηρεσιών υγείας σε χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ. Η Οδηγία 2011/24/ΕΕ δεν εφαρμόζεται για παροχές υγείας στην Ελβετία.
• Μπορεί για κάποια είδη περίθαλψης να απαιτείται προηγούμενη έγκριση από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας ως προϋπόθεση αποζημίωσης της σχετικής δαπάνης κατόπιν της επιστροφής σας στην Ελλάδα. Ενημερωθείτε πριν αποφασίσετε.
• Θα πρέπει να αναλάβετε τα έξοδα μετάφρασης των απαραίτητων δικαιολογητικών.
• Σε θέματα ποιότητας και ασφάλειας της περίθαλψης, επαγγελματικής ευθύνης και διαδικασίας παραπόνων σε περίπτωση πρόκλησης βλάβης εφαρμόζεται η σχετική νομοθεσία και οι κανονισμοί του κράτους περίθαλψης.
• Έχετε περισσότερες ερωτήσεις; Μπορείτε να μιλήσετε μαζί μας στα τηλέφωνα: 210 -8110935 -936 ή να στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα εδώ.

Εάν το κόστος της περίθαλψης θα αναληφθεί άμεσα από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας  ή αν θα πρέπει να πληρώσετε όλα τα έξοδα εκ των προτέρων και να ζητήσετε επιστροφή χρημάτων μετά, εξαρτάται από το εάν έχετε λάβει ιατρικώς αναγκαία περίθαλψη βάσει των Κανονισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009, χρησιμοποιώντας την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας σας, ή εάν έχετε λάβει περίθαλψη σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, για παράδειγμα σε περίπτωση που υποβληθήκατε σε θεραπεία από ιδιωτικό πάροχο υγείας.

• Σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, η κάλυψη δαπανών θα εξαρτηθεί από το σύστημα που εφαρμόζεται στη χώρα περίθαλψης. Καθώς αντιμετωπίζεστε σαν να είστε ασφαλισμένοι στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας περίθαλψης, θα έχετε τα ίδια δικαιώματα σχετικά με την κάλυψη δαπανών με τον εγχώριο ασθενή με ασφάλιση δημόσιας υγείας. Δύο πιθανότητες μπορεί να προκύψουν:
  • Η περίθαλψη που χρειάζεστε είναι δωρεάν (που μπορεί να συμβαίνει συχνά), μερικές φορές σε συνδυασμό με ένα ποσό συμμετοχής σας, οπότε το κόστος θα διευθετηθεί άμεσα μεταξύ του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης και της αρχής κοινωνικής ασφάλισης της χώρας θεραπείας. Στη συνέχεια, η ξένη αρχή θα επικοινωνήσει αυτόματα με τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας σας για να αποζημιωθεί για τη δαπάνη, χωρίς να έχετε εσείς να κάνετε τίποτα περισσότερο.
  • Πρέπει να πληρώσετε μόνοι σας όλα τα έξοδα της περίθαλψης και να υποβάλετε αίτηση επιστροφής χρημάτων μετά, είτε από την τοπική αρχή κοινωνικής ασφάλισης όσο βρίσκεστε στο εξωτερικό, είτε από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας κατόπιν της επιστροφής σας. Ούτως ή άλλως, σχετικά με το ποσό που θα επιστραφεί, θα ισχύει το τιμολόγιο της χώρας περίθαλψης.
• Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ θα πρέπει πάντα να πληρώσετε ο ίδιος το κόστος της περίθαλψης. Πληρώνετε όλα τα τιμολόγια απευθείας στον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης/νοσοκομείο στο εξωτερικό. Με την επιστροφή σας στην Ελλάδα, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για επιστροφή χρημάτων στον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. ΕΟΠΥΥ για ασφαλισμένους ΕΦΚΑ). Θα σας επιστραφεί ποσό ίσο με τα κρατικά τιμολόγια και τιμές που ισχύουν στην Ελλάδα εφόσον η περίθαλψη ανήκει στις παροχές υγείας που δικαιούστε. Για ορισμένες περιπτώσεις περίθαλψης όπως νοσηλεία, μπορεί να απαιτείται προηγούμενη έγκριση του φορέα σας, προκειμένου να αποζημιωθείτε. Σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα να επικοινωνήσετε με τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας σας πριν αποφασίσετε να νοσηλευτείτε στο εξωτερικό. Οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ μπορούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με  προηγούμενη έγκριση στο πλαίσιο της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ ηλεκτρονικά στο ncp_gr@eopyy.gov.gr.

Οι παροχές υγείας των ασφαλισμένων Ελληνικών φορέων κοινωνικής ασφάλισης περιγράφονται στους Κανονισμούς Παροχών Υγείας, που εφαρμόζουν οι φορείς αυτοί.

Εάν είστε ασφαλισμένος ΕΦΚΑ (τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τ.ΟΑΕΕ, τ.ΟΓΑ, τ.ΟΠΑΔ, τ.ΤΣΜΕΔΕ, τ.ΤΣΑΥ, τ. Ταμείο Νομικών, ασφαλισμένος ΜΜΕ, τ.ΤΑΥΤΕΚΩ/ΤΑΠ-ΟΤΕ και ναυτικός), οι παροχές υγείας περιγράφονται στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) του ΕΟΠΥΥ.

Εάν είστε ασφαλισμένος στους κάτωθι φορείς, επικοινωνήστε με τους αντίστοιχους Τομείς  Υγείας:

• Ενιαίος Δημοσιογραφικός Οργανισμός Επικουρικής Ασφάλισης & Περίθαλψης (ΕΔΟΕΑΠ)
• Αλληλοβοηθητικό Ταμείο Περίθαλψης Συλλόγου Υπαλλήλων Τραπέζης Ελλάδος (ΑΤΠΣΥΤΕ)
• Ταμείο Υγείας Προσωπικού Εθνικής Τράπεζας (ΤΥΠΕΤ)
• Υγειονομική Υπηρεσία ΕΥΔΑΠ, Σωκράτους 60, 10432 Αθήνα, τηλ.: 210 7495753-5
• Λογαριασμός Υγείας του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ)
• Διεύθυνση Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Υγειονομικό_ΓΕΣ)
• Υπηρεσία Υγειονομικού Ελέγχου του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας (Υγειονομικό_ΓΝΑ)
• Διεύθυνση Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Υγειονομικό_ΓΕΝ)
• Διεύθυνση Διεθνών Μορφωτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Α. Παπανδρέου 37, 15180 Μαρούσι (contact_form_minedu)
• Υπηρεσία Υγειονομικής Περίθαλψης του Υπουργείου Ναυτιλίας & Αιγαίου (contact_hcg)

Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης κατά την παραμονή σας σε κράτος μέλος ΕΕ/ΕΟΧ ή την Ελβετία, καλέστε το 112. Ο Ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης 112 είναι διαθέσιμος παντού στην ΕΕ/ΕΟΧ/Ελβετία και είναι δωρεάν. Όταν χρειάζεστε επείγουσα ιατρική βοήθεια, καλέστε το 112 για άμεση πρόσβαση σε αστυνομική βοήθεια, υπηρεσίες ασθενοφόρων ή υπηρεσίες πυρκαγιάς και διάσωσης.

Το Εθνικό Σημείο Επαφής Διασυνοριακής Περίθαλψης της χώρας που επισκέπτεστε, μπορεί να  σας παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τι να κάνετε και με ποιον να επικοινωνήσετε σε περίπτωση που αρρωστήσετε ή τραυματιστείτε κατά τη διάρκεια της διαμονής σας στο εξωτερικό.

Όταν δικαιούστε υγειονομική περίθαλψη στο πλαίσιο του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης μιας χώρας ΕΕ/ΕΟΧ, έχετε δικαίωμα να αναζητήσετε υγειονομική περίθαλψη σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ ή της Ελβετίας, που αναφέρεται επίσης ως προγραμματισμένη περίθαλψη στο εξωτερικό και ανάληψη κόστους από τη χώρα ασφάλισής σας. Η περίθαλψη θεωρείται προγραμματισμένη όταν είναι ο λόγος για τη μετάβασή σας στο εξωτερικό ή και όταν σκοπίμως συνδυάζεται με διακοπές εφόσον η περίθαλψη θα μπορούσε να ληφθεί πριν ή να αναβληθεί για μετά τις διακοπές.

Για τις χώρες ΕΕ/ΕΟΧ και Ελβετία, ο Ελληνικός φορέας ασφάλισης υγείας σας μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αναλάβει το κόστος της προγραμματισμένης διασυνοριακής περίθαλψης κατ’ εφαρμογή είτε των  Κανονισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 είτε της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ. Λάβετε υπόψη ότι η διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη στην Ελβετία  δεν καλύπτεται από την Οδηγία 2011/24/ΕΕ.

Οι δύο ανωτέρω διαδρομές οδηγούν σε διαφορετικές συνέπειες για τους ασθενείς αναφορικά με τη νομική βάση, το πεδίο εφαρμογής, τις αρμόδιες αρχές, τους όρους έγκρισης, τις δαπάνες αποζημίωσης, τη διαδικασία πληρωμής και τις διατυπώσεις, καθώς και το ύψος της ίδιας της συμμετοχής του ασθενή.

Σιγουρευτείτε ότι είστε πάντα καλά ενημερωμένοι για τυχόν οικονομικές επιπτώσεις και υποχρέωση να ζητήσετε προηγούμενη έγκριση από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας πριν ταξιδέψετε στο εξωτερικό.

Για πληροφορίες σχετικά με τις προϋποθέσεις και τις διοικητικές διαδικασίες έγκρισης προγραμματισμένης διασυνοριακής περίθαλψης, οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ μπορούν να απευθύνουν τα ερωτήματά τους στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ.

Σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009:

• Έχετε δικαίωμα διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάϊν, την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο (μεταβατικό στάδιο έως 31/12/2020).
• Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής δεν καλύπτονται.
• Πρέπει πάντα να λάβετε προηγούμενη έγκριση από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. τον ΕΟΠΥΥ για τους ασφαλισμένους ΕΦΚΑ) πριν ταξιδέψετε στο εξωτερικό.
• Με την έγκρισητου φορέα σας και την έκδοση του Ευρωπαϊκού εντύπου S2, έχετε δικαίωμα στις αντίστοιχες παροχές υγείας με το αντίστοιχο κόστος σαν να είστε ασφαλισμένοι στο δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας περίθαλψης.

• Με το Ευρωπαϊκό έντυπο S2 έχετε πρόσβαση σε δημόσιους ή συμβεβλημένους με το δημόσιο σύστημα υγείας παρόχους στο κράτος περίθαλψης.
• Σχετικά με τις διαδικασίες έγκρισης προγραμματισμένης διασυνοριακής περίθαλψης με την έκδοση Ευρωπαϊκού εντύπου S2, οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ μπορούν να απευθύνουν τα ερωτήματά τους στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ.

Σύμφωνα με την Oδηγία 2011/24/ΕΕ:

• Έχετε δικαίωμα διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης σε οποιαδήποτε χώρα ΕΕ/ΕΟΧ (όχι στην Ελβετία!).
• Η μακροχρόνια θεραπεία, η μεταμόσχευση οργάνων και τα δημόσια προγράμματα εμβολιασμών δεν καλύπτονται.
• Συνήθως δεν απαιτείται προηγούμενη έγκριση από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας. Ωστόσο, για ορισμένες υπηρεσίες υγείας, όπως νοσοκομειακή περίθαλψη ή ειδικές θεραπείες υψηλού κόστους, που απαιτούν μέσα όπως εξειδικευμένο εξοπλισμό και προσωπικό, ίσως χρειαστείτε προηγούμενη έγκριση πριν ταξιδέψετε στο εξωτερικό προκειμένου να έχετε δικαίωμα σε αποζημίωση δαπανών.
• Καλύπτεται περίθαλψη, που παρέχεται είτε από δημόσιο είτε από ιδιωτικό πάροχο/νοσοκομείο.
• Έχετε δικαίωμα σε αποζημίωση δαπανών για περίθαλψη που λάβατε στο εξωτερικό ίση με το κόστος, που θα είχε αναλάβει ο Ελληνικός φορέας ασφάλισης υγείας σας εάν η περίθαλψη είχε λάβει χώρα στην Ελλάδα.
• Η σχετική περίθαλψη πρέπει να περιλαμβάνεται στο φάσμα των παροχών υγείας που καλύπτονται από το Ελληνικό σύστημα ασφάλισης υγείας.
• Πρώτα πρέπει να πληρώσετε οι ίδιοι το συνολικό κόστος της περίθαλψης. Αναδρομικά, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για επιστροφή δαπανών στον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας σας. Θα σας επιστραφεί το ποσό που θα είχε δαπανήσει ο Ελληνικός φορέας ασφάλισης υγείας σας εάν η περίθαλψη είχε λάβε χώρα στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Κανονισμό Παροχών Υγείας του φορέα σας.

Ως τηλεϊατρική  αναφέρεται η παροχή υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης από απόσταση, μέσω της χρήσης ΤΠΕ, όπως τηλε-συνεδρία, τηλε-παρακολούθηση, τηλε-χειρουργική, …

Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής δεν καλύπτονται από τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 καθώς οι Κανονισμοί ρητά αφορούν στη φυσική μετακίνηση και παρουσία του ασθενή στο εξωτερικό, ειδικότερα στη χώρα που δραστηριοποιείται ο πάροχος της περίθαλψης.

Η Οδηγία 2011/24/ΕΕ δύναται να καλύπτει υπηρεσίες τηλεϊατρικής εάν περιλαμβάνονται στις παροχές υγείας που δικαιούστε σύμφωνα με τον κανονισμό παροχών του Ελληνικού φορέα σας ασφάλισης υγείας.

Η προηγούμενη έγκριση αναφέρεται στη διοικητική πράξη έγκρισης, που μπορεί να χρειαστείτε από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας σας πριν ταξιδέψετε στο εξωτερικό, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανάληψη του κόστους για τη θεραπεία σας στο εξωτερικό.

Εάν χρειάζεστε προηγούμενη έγκριση πριν λάβετε υγειονομική περίθαλψη στο εξωτερικό, εξαρτάται από το εάν ασκήσετε το δικαίωμά σας για προγραμματισμένη διασυνοριακή περίθαλψης βάσει των Κανονισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 ή βάσει της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ. Κατά κανόνα, θα χρειαστεί προηγούμενη έγκριση  όταν σχεδιάζετε να λάβετε νοσοκομειακή περίθαλψη στο εξωτερικό ή σε περίπτωση ειδικών θεραπειών/επεμβάσεων που είτε απαιτούν υψηλή εξειδίκευση σε μέσα όπως ιατρικό εξοπλισμό και ιατρικό δυναμικό είτε έχουν υψηλό κόστος.

Εάν επιθυμείτε να λάβετε προγραμματισμένη διασυνοριακή περίθαλψη σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, απαιτείται πάντοτε προηγούμενη έγκριση, τόσο για κλειστή (εσωτερικός ασθενής) όσο και ανοικτή (εξωτερικός ασθενής) περίθαλψη/νοσηλεία. Θα πρέπει να υποβάλετε αίτημα για προηγούμενη έγκριση στον Ελληνικό φορέας σας ασφάλισης υγείας. Εφόσον το αίτημά σας γίνει δεκτό, ο φορέας σας  θα εκδώσει ένα Ευρωπαϊκό έντυπο (S2), που θα προσκομίσετε στον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης στο εξωτερικό ως απόδειξη της κάλυψης σας στο Ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Γενικά, σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, προηγούμενη έγκριση από τον εθνικό φορέα σας ασφάλισης υγείας δεν απαιτείται. Ωστόσο, ο νομοθέτης της ΕΕ έδωσε στα κράτη-μέλη την επιλογή καθιέρωσης υποχρέωσης προηγούμενης έγκρισης για ορισμένα είδη περίθαλψης. Η Ελλάδα έχει θεσπίσει υποχρέωση προηγούμενης έγκρισης για:

• υγειονομική περίθαλψη, που περιλαμβάνει διανυκτέρευση στο νοσοκομείο
• υγειονομική περίθαλψη, που απαιτεί εξαιρετικά εξειδικευμένη και δαπανηρή ιατρική υποδομή ή εξοπλισμό
• υγειονομική περίθαλψη που παρουσιάζει κίνδυνο για την ασφάλεια του ασθενούς ή του γενικού πληθυσμού
• υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται από έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης που, κατά περίπτωση, θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές και συγκεκριμένες ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα και την ασφάλεια της περίθαλψης.

Εάν θέλετε να λάβετε πιο λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το ποια συγκεκριμένη θεραπεία απαιτεί προηγούμενη έγκριση, επικοινωνήστε με τον Ελληνικό φορέα σας ασφάλισης υγείας.

Εάν είστε ασφαλισμένος ΕΟΠΥΥ και αναζητείτε πληροφορίες σχετικά με την υποχρέωση προηγούμενης έγκρισης για προγραμματισμένη περίθαλψη στο εξωτερικό, μπορείτε να απευθυνθείτε:

• για έκδοση S2, στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ
• για την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ.

Ειδική σύσταση: Όταν απαιτείται προηγούμενη έγκριση του Ελληνικού φορέα σας ασφάλισης υγείας, μην λαμβάνετε ποτέ θεραπεία στο εξωτερικό χωρίς την προηγούμενη έγκριση του φορέα σας. Εάν έχετε λάβει θεραπεία στο εξωτερικό χωρίς την απαιτούμενη προηγούμενη έγκριση, υπάρχει πιθανότητα το αίτημά σας για κάλυψη των δαπανών υπηρεσιών υγείας να απορριφθεί. Ως αποτέλεσμα, ίσως χρειαστεί να αναλάβετε μόνοι σας όλα τα ιατρικά έξοδα που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό.

Όταν υποβάλλετε αίτηση για προηγούμενη έγκριση, ο εθνικός φορέας σας ασφάλισης υγείας θα εξετάσει πάντα κατά προτεραιότητα, την εφαρμογή των Κανονισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009.

Όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τους Κανονισμούς (ΕΚ), ο εθνικός φορέας σας ασφάλισης υγείας θα εκδώσει προηγούμενη έγκριση στο πλαίσιο των Κανονισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (έντυπο S2). Εάν, ωστόσο, αιτήστε να λάβετε περίθαλψη  ειδικότερα βάσει της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ, θα πρέπει να ζητήσετε ρητά από τον εθνικό φορέα σας ασφάλισης υγείας  την εφαρμογή της Οδηγίας.

Εάν χρειάζεστε πληροφορίες σχετικά με τη διοικητική διαδικασία υποβολής αιτήματος για προηγούμενη έγκριση συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων εγγράφων, δικαιολογητικών και προθεσμιών, ο εθνικός φορέας σας ασφάλισης υγείας μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω.

Εάν είστε ασφαλισμένος ΕΟΠΥΥ, μπορείτε να απευθυνθείτε:

• για έκδοση S2, στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ
• για την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ.

Εάν είστε ασφαλισμένος στους κάτωθι φορείς, επικοινωνήστε με τους αντίστοιχους Τομείς  Υγείας:

• Ενιαίος Δημοσιογραφικός Οργανισμός Επικουρικής Ασφάλισης & Περίθαλψης (ΕΔΟΕΑΠ)
• Αλληλοβοηθητικό Ταμείο Περίθαλψης Συλλόγου Υπαλλήλων Τραπέζης Ελλάδος (ΑΤΠΣΥΤΕ)
• Ταμείο Υγείας Προσωπικού Εθνικής Τράπεζας (ΤΥΠΕΤ)
• Υγειονομική Υπηρεσία ΕΥΔΑΠ, Σωκράτους 60, 10432 Αθήνα, τηλ.: 210 7495753-5
• Λογαριασμός Υγείας του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (ΣΟΕΛ)
• Διεύθυνση Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Υγειονομικό_ΓΕΣ)
• Υπηρεσία Υγειονομικού Ελέγχου του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας (Υγειονομικό_ΓΝΑ)
• Διεύθυνση Υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Υγειονομικό_ΓΕΝ)
• Διεύθυνση Διεθνών Μορφωτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Α. Παπανδρέου 37, 15180 Μαρούσι (contact_form_minedu)
• Υπηρεσία Υγειονομικής Περίθαλψης του Υπουργείου Ναυτιλίας & Αιγαίου (contact_hcg)

Εάν έχετε λάβει περίθαλψη στο εξωτερικό χωρίς την απαιτούμενη προηγούμενη έγκριση από τον Ελληνικό φορέα σας ασφάλισης υγείας, υπάρχει πιθανότητα το αίτημά σας για κάλυψη των δαπανών υπηρεσιών υγείας να απορριφθεί. Ως αποτέλεσμα, ίσως χρειαστεί να αναλάβετε μόνοι σας όλα τα ιατρικά έξοδα που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό.

Εάν το κόστος της περίθαλψης θα αναληφθεί άμεσα από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας ή αν θα πρέπει να πληρώσετε όλα τα έξοδα εκ των προτέρων και να ζητήσετε επιστροφή χρημάτων μετά, εξαρτάται από το εάν έχετε λάβει περίθαλψη στο εξωτερικό με το Ευρωπαϊκό έντυπο S2 (βάσει των Κανονισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009) ή εάν έχετε περίθαλψη σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, για παράδειγμα σε περίπτωση, που υποβληθήκατε σε θεραπεία από ιδιωτικό πάροχο υγείας.

• Σύμφωνα με τους Κανονισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι δαπάνες περίθαλψης που θα καλυφθούν αφορούν στο σύστημα που εφαρμόζεται στη χώρα περίθαλψης. Καθώς αντιμετωπίζεστε σαν να είστε ασφαλισμένοι στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας περίθαλψης, θα έχετε τα ίδια δικαιώματα σχετικά με το κόστος της περίθαλψης με τον εγχώριο ασθενή με ασφάλιση δημόσιας υγείας. Δύο πιθανότητες μπορεί να προκύψουν:
• Η περίθαλψη που χρειάζεστε είναι δωρεάν (που μπορεί να συμβαίνει συχνά), μερικές φορές σε συνδυασμό με ένα ποσό συμμετοχής σας, οπότε το κόστος θα διευθετηθεί άμεσα μεταξύ του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης και της αρχής κοινωνικής ασφάλισης της χώρας θεραπείας. Στη συνέχεια, η ξένη αρχή θα επικοινωνήσει αυτόματα με τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας σας για να αποζημιωθεί για τη δαπάνη, χωρίς να έχετε εσείς να κάνετε τίποτα περισσότερο.
• Πρέπει να πληρώσετε μόνοι σας όλα τα έξοδα της περίθαλψης και να υποβάλετε αίτηση επιστροφής χρημάτων μετά, είτε από την τοπική αρχή κοινωνικής ασφάλισης όσο βρίσκεστε στο εξωτερικό, είτε από τον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας κατόπιν της επιστροφής σας. Ούτως ή άλλως, σχετικά με το ποσό που θα επιστραφεί, θα ισχύει το τιμολόγιο της χώρας περίθαλψης.
• Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ θα πρέπει πάντα να πληρώσετε ο ίδιος το κόστος της περίθαλψης. Πληρώνετε όλα τα τιμολόγια απευθείας στον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης/νοσοκομείο στο εξωτερικό. Με την επιστροφή σας στην Ελλάδα, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για επιστροφή χρημάτων στον Ελληνικό φορέα ασφάλισης υγείας (π.χ. ΕΟΠΥΥ για ασφαλισμένους ΕΦΚΑ). Θα σας επιστραφεί ποσό ίσο με τα κρατικά τιμολόγια που ισχύουν στην Ελλάδα εφόσον η περίθαλψη ανήκει στις παροχές υγείας που δικαιούστε. Για ορισμένες περιπτώσεις περίθαλψης όπως νοσηλεία, μπορεί να απαιτείται προηγούμενη έγκριση του φορέα σας, προκειμένου να αποζημιωθείτε. Σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα να επικοινωνήσετε με τον Ελληνικό φορέα σας ασφάλισης υγείας πριν αποφασίσετε να νοσηλευτείτε στο εξωτερικό.

Οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ μπορούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με  προηγούμενη έγκριση στο πλαίσιο της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ ηλεκτρονικά στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εδώ.

………

Ο ασφαλιστικός φορέας/εθνικό σύστημα υγείας σας ή το εθνικό σημείο επαφής στη χώρα προέλευσής σας δεν θα μπορέσει να σας δώσει πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα θεραπείας σε μια άλλη χώρα. Όταν υποβάλλεστε σε θεραπεία στο εξωτερικό, θα ισχύουν τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας που εφαρμόζονται στη χώρα εκείνη.

Συνήθως, θα πρέπει να ενημερωθείτε οι ίδιοι σχετικά με την ποιότητα της θεραπείας που παρέχεται στο εξωτερικό. Το εθνικό σημείο επαφής της χώρας όπου επιθυμείτε να υποβληθείτε σε θεραπεία θα μπορεί να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες.

Συνήθως, θα πρέπει να ενημερωθείτε οι ίδιοι σχετικά με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης ή το νοσοκομείο στο εξωτερικό. Είναι σημαντικό να συγκεντρώσετε επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τα ακόλουθα:
• την άδεια και το καθεστώς καταχώρισής του, δηλ. αποδεικτικό της άδειας ασκήσεως ιατρικού επαγγέλματος,
• την ασφαλιστική κάλυψη επαγγελματικής ευθύνης του,
• το δικαίωμα του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης να παρέχει υπηρεσίες υγείας που καλύπτονται από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Μπορείτε να πάρετε τις πληροφορίες αυτές από τον ασφαλιστικό φορέα* / εθνικό σύστημα υγείας* ή το εθνικό σημείο επαφής* της χώρας όπου επιθυμείτε να υποβληθείτε σε θεραπεία.

Το εθνικό σημείο επαφής της χώρας όπου επιθυμείτε να υποβληθείτε σε θεραπεία θα μπορεί να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται κατά τις θεραπείες στη χώρα εκείνη. Όταν η θεραπεία παρέχεται σε άλλη γλώσσα, φροντίστε να ενημερωθείτε σχετικά με το κατά πόσον θα χρειαστεί να εξασφαλίσετε υπηρεσίες διερμηνείας για
την επικοινωνία σας με τον θεράποντα πάροχο υγειονομικής περίθαλψης ή τα μέλη του ιατρικού προσωπικού στο εξωτερικό.

Στην Οδηγία 2011/24/ΕΕ προβλέπεται ότι κάθε ασθενής υπό διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη έχει το δικαίωμα να αποκτήσει πρόσβαση ή τουλάχιστον να λάβει ένα αντίγραφο όλων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία του. Ειδικότερα, έχετε το δικαίωμα να λάβετε αντίγραφο του ιατρικού φακέλου σας στον οποίο περιλαμβάνονται πληροφορίες όπως η διάγνωση, τα αποτελέσματα εξετάσεων, γνωματεύσεις από τους θεράποντες παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και πληροφορίες σχετικά με κάθε παρασχεθείσα θεραπεία ή επέμβαση.

Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης οφείλει να σας δώσει πρόσβαση ή τουλάχιστον να σας προμηθεύσει ένα αντίγραφο του ιατρικού φακέλου σας ώστε να μπορέσετε να το διαβιβάσετε οι ίδιοι. Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί επίσης να φροντίσει ο ίδιος για τη διαβίβαση του ιατρικού φακέλου σας απευθείας στον θεράποντα πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, στο νοσοκομείο ή στην εγκατάσταση υγειονομικής περίθαλψης στο εξωτερικό.

Σε περίπτωση που έχετε υποβληθεί σε θεραπεία στο εξωτερικό και απαιτείται ιατρική παρακολούθηση μετά τη θεραπεία (συνέχιση περίθαλψης), δικαιούστε κατάλληλη περίθαλψη παρακολούθησης στη χώρα προέλευσής σας, ως εάν η θεραπεία είχε παρασχεθεί στη χώρα προέλευσης και όχι στο εξωτερικό.

Εάν δεν είστε ικανοποιημένοι από τη θεραπεία στην οποία υποβληθήκατε στο εξωτερικό, δικαιούστε να υποβάλετε καταγγελία και να ασκήσετε ένδικα μέσα. Δεδομένου ότι η θεραπεία παρέχεται στο εξωτερικό, εφαρμόζεται η νομοθεσία της χώρας θεραπείας. Ως εκ τούτου, θα υπόκειστε στους διαδικαστικούς κανόνες, τις προθεσμίες, τους κανόνες σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία και το καθεστώς αποζημιώσεων που ισχύουν στη χώρα θεραπείας.

Απευθυνθείτε στο εθνικό σημείο επαφής στη χώρα θεραπείας για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες υποβολής καταγγελίας, επίλυσης διαφορών και άσκησης ένδικων μέσων σε περίπτωση που προκύψει κάποιο πρόβλημα. Ενημερωθείτε σχετικά με τις διάφορες ισχύουσες διαδικασίες, τους φορείς στους οποίους θα πρέπει να απευθυνθείτε, τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβείτε, τις ισχύουσες προθεσμίες και τα προβλεπόμενα διαδικαστικά έξοδα.

Συνταγή για φάρμακο ή ιατροτεχνολογικό βοήθημα που συνταγογραφείται στη χώρα προέλευσής σας είναι έγκυρη σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ (διασυνοριακή συνταγή).

Ωστόσο, για να είστε βέβαιοι ότι η συνταγή θα γίνει δεκτή και κατανοητή από τον φαρμακοποιό στο εξωτερικό, ενημερώστε τον συνταγογραφούντα πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για την πρόθεσή σας να χρησιμοποιήσετε τη συνταγή στο εξωτερικό. Ο πάροχος θα συνταγογραφήσει τη φαρμακευτική αγωγή ή το ιατροτεχνολογικό βοήθημα σύμφωνα με τις ελάχιστες απαιτούμενες
πληροφορίες για τις διασυνοριακές συνταγές (εκτελεστική οδηγία 2012/52/ΕΕ):

• Στοιχεία ταυτότητας του ασθενή: ονοματεπώνυμο και ημερομηνία γέννησης
• Επαλήθευση γνησιότητας συνταγής: ημερομηνία έκδοσης
• Ταυτοποίηση του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης που εξέδωσε τη συνταγή: ονοματεπώνυμο, επαγγελματικός τίτλος, στοιχεία απευθείας επικοινωνίας όπως διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και αριθμός τηλεφώνου ή φαξ, επαγγελματική διεύθυνση περιλαμβανομένου του ονόματος του αντίστοιχου κράτους μέλους, χειρόγραφη ή ψηφιακή υπογραφή
• Προσδιορισμός του συνταγογραφούμενου προϊόντος: κοινή ονομασία (δραστική ουσία) ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ονομασία, φαρμακευτική μορφή (δισκίο, διάλυμα κ.λπ.), ποσότητα, περιεκτικότητα, δοσολογικό σχήμα

Προσέξτε ότι το φάρμακο ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμο ή να μην έχει εγκριθεί προς πώληση σε άλλες χώρες της Ε Ε/ΕΟΧ. Καλό είναι να προσπαθείτε πάντα ν α αγοράζετε τα σ υνταγογραφημένα φάρμακά σας από φαρμακείο που βρίσκεται στη χώρα έκδοσης της συνταγής.

Με την επίδειξη ισχύουσας ευρωπαϊκής κάρτας ασφάλισης ασθένειας δικαιούστε να αγοράσετε συνταγογραφούμενα φάρμακα ή ιατροτεχνολογικά βοηθήματα σύμφωνα με τους ίδιους κανόνες και τιμοκαταλόγους με τους ασθενείς που καλύπτονται από δημόσια ασφάλιση στη χώρα την οποία επισκέπτεστε. Ωστόσο, αυτό ισχύει μόνο σε περίπτωση που η συνταγή έχει εκδοθεί στη χώρα εκείνη λόγω αιφνίδιας ασθένειας ή τραυματισμού κατά την παραμονή σας (άτομα που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθενείας τους για να αγοράσουν συνταγογραφημένα φάρμακα ή ιατροτεχνολογικά βοηθήματα κατά την παραμονή τους στο εξωτερικό).

Επίσης, βάσει της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ δικαιούστε να ζητήσετε επιστροφή των εξόδων από τον ασφαλιστικό φορέα/ εθνικό σύστημα υγείας σας. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει εσείς να πληρώσετε αρχικά το κόστος για όλα τα φάρμακα ή ιατροτεχνολογικά βοηθήματα στο εξωτερικό. Τα έξοδα θα σας επιστραφούν αναδρομικά αφού επιστρέψετε στη χώρα σας, σύμφωνα με τους κανόνες και τιμοκαταλόγους που ισχύουν στη χώρα προέλευσής σας.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2011/24/ΕΕ, κάθε κράτος μέλος έχει δημιουργήσει ένα ή περισσότερα εθνικά σημεία επαφής για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη (ΕΣΕ). Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών να αποφασίζουν σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης αυτών των ΕΣΕ. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. Ορισμένα ΕΣΕ είναι ευθυγραμμισμένα με τον εθνικό ασφαλιστικό φορέα ή το Υπουργείο Υγείας, ενώ άλλα είναι ανεξάρτητοι φορείς.

Βασικό καθήκον των ΕΣΕ είναι να παρέχουν στους ασθενείς εύκολη πρόσβαση σε σαφείς πληροφορίες σχετικά με κάθε πτυχή της ιατρικής θεραπείας στο εξωτερικό. Τα ΕΣΕ θα παρέχουν στους ασθενείς πληροφορίες σχετικά με διαφορετικά θέματα, ανάλογα με το εάν ο ασθενής είναι μόνιμος κάτοικος που επιθυμεί πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη στο εξωτερικό (εξερχόμενος ασθενής) ή αλλοδαπός ασθενής που επιθυμεί πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη στην εν λόγω χώρα (εισερχόμενος ασθενής).

Όλα τα ΕΣΕ διαθέτουν ειδικό δικτυακό τόπο όπου παρέχονται οι βασικές πληροφορίες σχετικά με την ιατρική θεραπεία στο εξωτερικό (διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη). Πέραν αυτού, οι ασθενείς μπορούν να απευθύνονται απευθείας στα ΕΣΕ, π.χ. μέσω τηλεφώνου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή διαδικτυακής φόρμας επικοινωνίας, για να ζητούν περισσότερες πληροφορίες ή
για να υποβάλουν πιο συγκεκριμένες ερωτήσεις. Πολλά ΕΣΕ εξυπηρετούν επίσης ασθενείς αυτοπροσώπως στα γραφεία τους. Τα στοιχεία επικοινωνίας του ΕΣΕ διατίθενται στον σχετικό δικτυακό τόπο του κάθε ΕΣΕ (πατήστε εδώ) καθώς και στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Δεδομένου ότι οι ασφαλιστικοί φορείς ή τα εθνικά συστήματα υγείας αποφασίζουν, κατά τη διακριτική τους ευχέρεια, εάν θα εγκριθεί η θεραπεία στο εξωτερικό, βάσει των Κανονισμών περί κοινωνικής ασφάλισης (ΕΚ) 883/2004 και 987/2009 μπορεί να δοθεί στους ασθενείς με σπάνιες νόσους η δυνατότητα να αναζητήσουν θεραπεία σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ/ΕΟΧ ή στην
Ελβετία, ακόμη και για διαγνώσεις και θεραπείες που δεν είναι διαθέσιμες στη χώρα προέλευσης του ασθενή. Εφόσον η συγκεκριμένη θεραπεία καλύπτεται στη χώρα θεραπείας, μπορεί να χορηγηθεί προέγκριση.

Προσέξτε ότι σε αυτή την περίπτωση έχετε μόνο το δικαίωμα να ζητήσετε προέγκριση. Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του ασφαλιστικού φορέα / εθνικού συστήματος υγείας σας να επιλέξει αν θα σας χορηγηθεί προέγκριση.

Επίσης, τόσο βάσει των Κανονισμών περί κοινωνικής ασφάλισης όσο και βάσει της Οδηγίας 2011/24/ΕΕ, προέγκριση για υγειονομική περίθαλψη στο εξωτερικό πρέπει να χορηγείται όταν η συγκεκριμένη θεραπεία περιλαμβάνεται στο φάσμα των καλυπτόμενων παροχών ασθενείας της χώρας προέλευσής σας αλλά δεν μπορεί να σας παρασχεθεί εκεί εγκαίρως από ιατρικής άποψης, δεδομένης της κατάστασης της υγείας σας. Το γεγονός ότι η θεραπεία πρέπει να καλύπτεται στη χώρα προέλευσής σας δεν σημαίνει ότι η διαδικασία θεραπείας στο εξωτερικό πρέπει να είναι πανομοιότυπη. Εφόσον η ίδια η θεραπεία καλύπτεται, δικαιούστε αντίστοιχη θεραπεία στο εξωτερικό ακόμη και εάν η θεραπεία παρέχεται με νέες τεχνικές και μεθόδους ή με εναλλακτικές διαδικασίες. Ωστόσο, οι τεχνικές αυτές θα πρέπει να βασίζονται στις πλέον προηγμένες τεχνολογίες
και επιστημονική σκέψη σε διεθνές επίπεδο. Επίσης, η θεραπεία πρέπει να θεωρείται συνήθης θεραπεία, με βάση το επίπεδο των επιστημονικών γνώσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (βλ. C-157/99 Smits-Peerbooms).

Τα ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς (ΕΔΑ) βοηθούν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και τα κέντρα εμπειρογνωμοσύνης σε όλη την Ευρώπη να ανταλλάσσουν γνώσεις σχετικά με τις περίπλοκες ή σπάνιες νόσους και παθήσεις που απαιτούν ιδιαίτερα εξειδικευμένη θεραπεία και συγκέντρωση γνώσεων και πόρων.

Μέσω των εικονικών πλατφορμών ΤΠΕ, διεθνώς αναγνωρισμένοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και ειδικοί συζητούν και μελετούν τη διάγνωση και τη θεραπεία ενός ασθενή, χωρίς να χρειαστεί να ταξιδέψει ο ασθενής στο εξωτερικό και χωρίς να χρειάζεται η φυσική παρουσία των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης στη χώρα όπου βρίσκεται ο ασθενής.

Τα πρώτα ΕΔΑ ξεκίνησαν να λειτουργούν τον Μάρτιο του 2017. Έκτοτε έχουν δημιουργηθεί ήδη 24 δίκτυα, με διάφορα θεματικά πεδία, όπως οι διαταραχές των οστών, ο παιδικός καρκίνος, οι καρδιοπάθειες, οι παθήσεις του αναπνευστικού κ.ά.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις οργανώσεις ασθενών που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό, απευθυνθείτε στο εθνικό σημείο επαφής της χώρας για την οποία επιθυμείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες.

……

Εάν σκοπεύετε να εγκατασταθείτε σε άλλη χώρα της ΕΕ/ΕΟΧ ή στην Ελβετία, ενδέχεται να υπάρχουν επιπτώσεις στην κάλυψη κοινωνικής ασφάλισής σας. Οι εκάστοτε επιπτώσεις για την κοινωνική σας ασφάλιση θα εξαρτηθούν από την ιδιαίτερη περίπτωσή σας, τους λόγους και τη διάρκεια της διαμονής σας στο εξωτερικό. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες εδώ.

Ο ασφαλιστικός φορέας/εθνικό σύστημα υγείας της χώρας στης οποίας το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είστε ασφαλισμένοι (ή αλλιώς αρμόδιο κράτος μέλος) είναι αρμόδιος για τη χορήγηση προέγκρισης.

Σε περίπτωση που διαμένετε σε χώρα άλλη από το αρμόδιο κράτος μέλος, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για προέγκριση στον ασφαλιστικό φορέα/εθνικό σύστημα υγείας της χώρας διαμονής σας. Αυτός θα διαβιβάσει την αίτησή σας στον ασφαλιστικό φορέα/εθνικό σύστημα υγείας στο αρμόδιο κράτος μέλος. Ωστόσο, κατά παρέκκλιση, ο ασφαλιστικός φορέας / εθνικό σύστημα
υγείας της χώρας διαμονής σας θα είναι ο ίδιος αρμόδιος για τη χορήγηση προέγκρισης σε περίπτωση που είστε:
• συνταξιούχος ή μέλος οικογένειας συνταξιούχου, ή
• μέλος οικογένειας (εξαρτώμενο) που διαμένει σε άλλη χώρα από τον ασφαλισμένο,
και η χώρα διαμονής σας εφαρμόζει μηχανισμό αποζημίωσης για παροχές ασθενείας μεταξύ των κρατών μελών βάσει κατ’ αποκοπή / σταθερών ποσών και περιλαμβάνεται στο παράρτημα III του Κανονισμού (ΕΚ) 987/2009.

Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στον ασφαλιστικό φορέα / εθνικό σύστημα υγείας σας ή στο εθνικό σημείο επαφής της χώρας κοινωνικής ασφάλισής σας.

Όταν διαμένετε στο εξωτερικό, απευθυνθείτε στο εθνικό σημείο επαφής της χώρας όπου βρίσκεται ο φορέας που είναι αρμόδιος να σας χορηγήσει προέγκριση. Αυτό θα σας δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τα πάσης φύσεως δικαιώματά σας.

Φορέας αρμόδιος για την έκδοση προέγκρισης: Ο ασφαλιστικός φορέας / εθνικό σύστημα υγείας της χώρας στης οποίας το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είστε ασφαλισμένοι (ή αλλιώς αρμόδιο κράτος μέλος) είναι αρμόδιος για τη χορήγηση προέγκρισης. Ωστόσο, κατά παρέκκλιση, ο ασφαλιστικός φορέας/εθνικό σύστημα υγείας της
χώρας διαμονής σας θα είναι ο ίδιος αρμόδιος για τη χορήγηση προέγκρισης σε περίπτωση που είστε:
• συνταξιούχος ή μέλος οικογένειας συνταξιούχου, ή
• μέλος οικογένειας (εξαρτώμενο) που διαμένει σε άλλη χώρα από τον ασφαλισμένο,
και η χώρα διαμονής σας εφαρμόζει μηχανισμό αποζημίωσης για παροχές ασθενείας μεταξύ των κρατών μελών βάσει κατ’ αποκοπή / σταθερών ποσών και περιλαμβάνεται στο Παράρτημα III του Kανονισμού (ΕΚ) 987/2009.

Όχι, δεν απαιτείται. Η συγκατάθεση του ασθενούς, ως υποκειμένου των δεδομένων, είναι απλώς μία από τις δυνατές νομικές βάσεις για την επεξεργασία δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα και καταρχήν δεν απαιτείται στον τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας.

Πράγματι, στον τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας κατεξοχήν ενδεδειγμένες (ως ειδικές) νομικές βάσεις για την επεξεργασία δεδομένων των υποκειμένων (κυρίως των ασθενών, αλλά όχι μόνο αυτών) είναι: (α) η παροχή ιατρικών υπηρεσιών κατά το άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (η΄) του ΓΚΠΔ, είτε η εν λόγω παροχή ιατρικών υπηρεσιών στηρίζεται ειδικότερα σε νομικές ρυθμίσεις για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από φορείς του Δημοσίου τομέα είτε σε σύμβαση παροχής ιατρικών υπηρεσιών από φορέα του ιδιωτικού τομέα, και (β) η εκπλήρωση δημόσιου συμφέροντος στον τομέα της δημόσιας υγείας κατά το άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (θ΄) του ΓΚΠΔ, και όχι η συγκατάθεση του υποκειμένου (ιδίως του ασθενούς).

Η συγκατάθεση του υποκειμένου είναι απαραίτητη νομική βάση για τη σύννομη επεξεργασία δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα στον τομέα της υγείας μόνο όταν αυτή απαιτείται ρητά από διάταξη νόμου, πχ. για τη συμμετοχή σε δραστηριότητες επιστημονικής έρευνας στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών (Πρβλ. αιτιολογική σκέψη 161 του ΓΚΠΔ). Στις περιπτώσεις όπου απαιτείται ρητά η συγκατάθεση του υποκειμένου για την επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα, αυτή πρέπει επιπλέον να είναι έγγραφη.

Με βάση τα προαναφερόμενα, εάν το υποκείμενο των δεδομένων καλείται να υπογράψει κατά την παραλαβή εντύπου ενημέρωσης για την επεξεργασία δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα, η υπογραφή του αυτή έχει την έννοια ότι «έλαβε γνώση» των απαιτούμενων εκ του νόμου στοιχείων για την προσήκουσα ενημέρωσή του και όχι ότι συγκατατίθεται για την επεξεργασία δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα, καθόσον η νομική βάση για την επεξεργασία των δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα είναι καταρχήν η παροχή ιατρικών υπηρεσιών κατά το άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (η΄) του ΓΚΠΔ.

Συνεπώς, δεν επιτρέπεται η άρνηση παροχής υπηρεσιών υγείας με το επιχείρημα ότι το υποκείμενο των δεδομένων αρνήθηκε να παράσχει τη συγκατάθεσή του για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθόσον η νομική βάση για την επεξεργασία των δεδομένων του προσωπικού χαρακτήρα είναι καταρχήν η παροχή ιατρικών υπηρεσιών κατά το άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (η΄) του ΓΚΠΔ.

Κάθε ασθενής, ως υποκείμενο δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, έχει δικαίωμα να λαμβάνει γνώση του ιατρικού του φακέλου και να λαμβάνει, επίσης, αντίγραφα αυτού και, αντίστοιχα, ο φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται να ικανοποιήσει το δικαίωμά του αυτό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 15 του ΓΚΠΔ.

Η λήψη από ασθενή αντιγράφων του ιατρικού του φακέλου συνιστά σαφώς άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης του υποκειμένου, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ΓΚΠΔ (Βλ. επιπλέον και το άρθρο 14 παρ. 8 του Ν. 3418/2005, Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας). Βλ. ανωτέρω για το δικαίωμα πρόσβασης του υποκειμένου των δεδομένων.

Καταρχάς, ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 4 του Ν. 3418/2005, Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας: «4. Η υποχρέωση διατήρησης των ιατρικών αρχείων ισχύει: α) στα ιδιωτικά ιατρεία και τις λοιπές μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του ιδιωτικού τομέα, για μία δεκαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή και β) σε κάθε άλλη περίπτωση, για μία εικοσαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή».

Ακολούθως, όπως προαναφέρθηκε, το δικαίωμα του υποκειμένου των δεδομένων «να λησμονηθεί» και το δικαίωμα διαγραφής των δεδομένων του (Δικαίωμα διαγραφής, «δικαίωμα στη λήθη» / Right to be forgotten), όπως κατοχυρώνεται στις διατάξεις του άρθρου 17 του ΓΚΠΔ, δεν εφαρμόζεται στην επεξεργασία δεδομένων στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας, λαμβανομένων υπόψη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου αυτού.

Η διαβίβαση σε τρίτο από φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, συνιστά επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σχετικών ειδικότερα με την υγεία του υποκειμένου τους, υπό την έννοια των άρθρων 4 και 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ. Συνεπώς, για τη νομιμότητά της απαιτούνται σωρευτικά (όπως για κάθε άλλη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα) καταρχήν: (α) η ύπαρξη ενός νόμιμου, καθορισμένου και σαφή σκοπού επεξεργασίας, (β) η συνδρομή μίας τουλάχιστον από τις νομικές βάσεις, που αναφέρονται στο άρθρο 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ για τις ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (ευαίσθητα δεδομένα) και (γ) η διασφάλιση της τήρησης όλων των θεμελιωδών αρχών, που διέπουν κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Απαιτείται, επιπλέον, ο φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, να ενημερώσει το υποκείμενο των δεδομένων για τη σκοπούμενη διαβίβαση και να του θέσει εύλογη προθεσμία, προκειμένου να είναι σε θέση να προβάλει ενδεχομένως αντιρρήσεις για τη διαβίβαση αυτή.

Μπορεί να θεμελιωθεί η νομιμότητα της επεξεργασίας αυτής (διαβίβασης) σε δύο τουλάχιστον νομικές βάσεις, που περιλαμβάνονται στο άρθρο 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ: (1) εφόσον πρόκειται για επεξεργασία που είναι απαραίτητη για την προστασία των ζωτικών συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων ή άλλου φυσικού προσώπου, εάν το υποκείμενο των δεδομένων είναι σωματικά ή νομικά ανίκανο να συγκατατεθεί (άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (γ΄) του ΓΚΠΔ) και (2) εφόσον πρόκειται για επεξεργασία που είναι απαραίτητη για τη θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων ή όταν τα δικαστήρια ενεργούν υπό τη δικαιοδοτική τους ιδιότητα (άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (στ΄) του ΓΚΠΔ).

Εννοείται ότι εφόσον ο ασθενής, που δεν είναι σε θέση να παραλάβει ο ίδιος τα αποτελέσματα των εξετάσεών του (πχ. διότι αναρρώνει), έχει εξουσιοδοτήσει νομίμως συγκεκριμένο συγγενή του να τα παραλάβει στο όνομα και για λογαριασμό του, αυτός ο νομίμως εξουσιοδοτημένος συγγενής του ασθενούς ταυτίζεται με το υποκείμενο των δεδομένων και ασκεί το δικαίωμα πρόσβασης στο όνομα και για λογαριασμό του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 15 του ΓΚΠΔ.

Η διαβίβαση σε τρίτο από φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, συνιστά επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σχετικών ειδικότερα με την υγεία του υποκειμένου τους, υπό την έννοια των άρθρων 4 και 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ. Συνεπώς, για τη νομιμότητά της απαιτούνται σωρευτικά (όπως για κάθε άλλη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα) καταρχήν: (α) η ύπαρξη ενός νόμιμου, καθορισμένου και σαφή σκοπού επεξεργασίας, (β) η συνδρομή μίας τουλάχιστον από τις νομικές βάσεις, που αναφέρονται στο άρθρο 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ για τις ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (ευαίσθητα δεδομένα) και (γ) η διασφάλιση της τήρησης όλων των θεμελιωδών αρχών, που διέπουν κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Απαιτείται, επιπλέον, ο φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, να ενημερώσει το υποκείμενο των δεδομένων για τη σκοπούμενη διαβίβαση και να του θέσει εύλογη προθεσμία, προκειμένου να είναι σε θέση να προβάλει ενδεχομένως αντιρρήσεις για τη διαβίβαση αυτή.

Ως προς την εισαγγελική παραγγελία, η ΑΠΔΠΧ έχει κατ’ επανάληψη κρίνει ότι αυτή δεν δεσμεύει το φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, ως προς τη διαβίβαση. Ο φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, οφείλει σε κάθε περίπτωση να εξετάζει τη συνδρομή των προαναφερόμενων προϋποθέσεων για τη νομιμότητα της διαβίβασης στον αιτούντα τρίτο. Εάν κρίνει ότι τα ζητηθέντα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα για οποιονδήποτε νόμιμο λόγο δεν επιτρέπεται να διαβιβαστούν στον αιτούντα τρίτο, οφείλει να απορρίπτει αιτιολογημένα τη σχετική αίτηση, κονιοποιώντας την απορριπτική αυτή απάντηση και στην εισαγγελία που είχε εκδώσει τη σχετική παραγγελία.

Όχι, η δυνατότητα παροχής πληροφοριών από τηλεφώνου σχετικά με την κατάσταση της υγείας ασθενούς πρέπει να αποκλειστεί, λόγω των κινδύνων που εγκυμονεί – πρωτίστως για τους ασθενείς, αλλά και τους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπευθύνους επεξεργασίας – και, ειδικότερα, για τους ακόλουθους λόγους:

Καταρχάς, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στο άρθρο 12 παρ. 1 του ΓΚΠΔ, ο κανόνας είναι ότι οι πληροφορίες παρέχονται στο υποκείμενο γραπτώς ή με άλλα μέσα, μεταξύ άλλων, εφόσον ενδείκνυται, ηλεκτρονικώς. Συνεπώς, ο κανόνας είναι η έγγραφη ενημέρωση του υποκειμένου, κατά μείζονα λόγο σχετικά με ευαίσθητα δεδομένα του προσωπικού χαρακτήρα. Εφόσον ευαίσθητα δεδομένα του προσωπικού χαρακτήρα του αποστέλλονται ηλεκτρονικά (μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), πρέπει να έχει συγκατατεθεί εκ των προτέρων εγγράφως και πρέπει τα εν λόγω ευαίσθητα δεδομένα του να του αποστέλλονται κρυπτογραφημένα (το δε κλειδί της αποκρυπτογράφησης πρέπει να του αποστέλλεται ξεχωριστά).

Το άρθρο 12 παρ. 1 του ΓΚΠΔ ορίζει ακόμα ότι : «‘Όταν ζητείται από το υποκείμενο των δεδομένων, οι πληροφορίες μπορούν να δίνονται προφορικά, υπό την προϋπόθεση ότι η ταυτότητα του υποκειμένου των δεδομένων είναι αποδεδειγμένη με άλλα μέσα». Προϋποθέσεις εφαρμογής της διάταξης αυτής είναι: (1) το υποκείμενο των δεδομένων να έχει ζητήσει εγγράφως να του δίνονται προφορικά και από τηλεφώνου οι πληροφορίες, που το αφορούν, (2) να διασφαλίζεται η ταυτότητα του υποκειμένου κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας και (3) να μπορεί να αποδειχθεί (λόγω της αρχής της λογοδοσίας) ότι ο φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας όντως ενημέρωσε πλήρως και προσηκόντως το υποκείμενο των δεδομένων. Είναι προφανής η δυσκολία να τηρηθούν οι δύο τελευταίες από τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις.

Για τους λόγους αυτούς πρέπει να αποκλειστεί η δυνατότητα παροχής πληροφοριών από τηλεφώνου σε ασθενή σχετικά με την κατάσταση της υγείας του.

Κατά μείζονα λόγο  πρέπει να αποκλειστεί η δυνατότητα παροχής πληροφοριών από τηλεφώνου σε τρίτους σχετικά με τη νοσηλεία ασθενούς ή την κατάσταση της υγείας αυτού.

Το πρόσωπο, που είναι νόμιμα εξουσιοδοτημένο από το υποκείμενο των δεδομένων, ταυτίζεται με το υποκείμενο των δεδομένων και δύναται να ασκήσει το δικαίωμα πρόσβασης, κατά το άρθρο 15 του ΓΚΠΔ, στο όνομα και για λογαριασμό του υποκειμένου.

Τα προαναφερόμενα ισχύουν και για τον πληρεξούσιο δικηγόρο του υποκειμένου των δεδομένων, αρκεί να είναι νόμιμα εξουσιοδοτημένος από το υποκείμενο, βάσει είτε πληρεξούσιου εγγράφου είτε έγγραφης εξουσιοδότησης θεωρημένης από δημόσια αρχή για το γνήσιο της υπογραφής του υποκειμένου των δεδομένων. Αντίθετα, δεν επιτρέπεται η χορήγηση σε δικηγόρο δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα – και, μάλιστα, ευαίσθητων – του υποκειμένου των δεδομένων στη βάση της απλής διαβεβαίωσης του δικηγόρου ότι του έχει δοθεί σχετικά νόμιμη προφορική εντολή από το υποκείμενο σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Ν.4194/2013 (Κώδικας περί Δικηγόρων).

(1) Εφόσον υπάρχει σύμβαση ασφάλισης μεταξύ ασθενούς και ασφαλιστικής εταιρείας, ο κανόνας είναι ότι ο ασθενής, ασκώντας το δικαίωμα πρόσβασης, λαμβάνει τα κρίσιμα ιατρικά δεδομένα του από το φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, και τα προσκομίζει, στη συνέχεια, στην ασφαλιστική εταιρεία, για λόγους που αφορούν τη μεταξύ τους σύμβαση.

(2) Η διαβίβαση σε ασφαλιστική εταιρεία, ως τρίτη, από φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, συνιστά επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σχετικών ειδικότερα με την υγεία του υποκειμένου τους, υπό την έννοια των άρθρων 4 και 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ. Συνεπώς, για τη νομιμότητά της απαιτούνται σωρευτικά (όπως για κάθε άλλη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα) καταρχήν: (α) η ύπαρξη ενός νόμιμου, καθορισμένου και σαφή σκοπού επεξεργασίας, (β) η συνδρομή μίας τουλάχιστον από τις νομικές βάσεις, που αναφέρονται στο άρθρο 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ για τις ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (ευαίσθητα δεδομένα) και (γ) η διασφάλιση της τήρησης όλων των θεμελιωδών αρχών, που διέπουν κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η πλέον συνηθισμένη νομική βάση για τη διαβίβαση σε ασφαλιστική εταιρεία, ως τρίτη, από φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σχετικών ειδικότερα με την υγεία του υποκειμένου τους, είναι εκείνη του άρθρου 9 παρ. 2 στοιχ. (στ΄) του ΓΚΠΔ: «επεξεργασία [που είναι] είναι απαραίτητη για τη θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων ή όταν τα δικαστήρια ενεργούν υπό τη δικαιοδοτική τους ιδιότητα» (όταν πχ. η ασφαλιστική εταιρεία βρίσκεται σε αντιδικία με τον ασφαλισμένο σε αυτή ασθενή και επικαλείται τη συνδρομή ειδικού εννόμου συμφέροντος για τη διαβίβαση των κρίσιμων δεδομένων του).

Για τη νομιμότητα της διαβίβασης σε ασφαλιστική εταιρεία, ως τρίτης, από φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, απαιτείται και η προηγούμενη ενημέρωση του ενδιαφερομένου ασθενούς, ως υποκειμένου των δεδομένων, και η θέση σε αυτόν ευλόγου προθεσμίας για την ενδεχόμενη υποβολή αντιρρήσεων για τη διαβίβαση.

(3) Ο ασθενής δύναται να παράσχει ειδική, ρητή (έγγραφη), και ελεύθερη εξουσιοδότηση στο φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, για τη διαβίβαση στην ασφαλιστική εταιρεία ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σχετικών ειδικότερα με την υγεία του. Νομική βάση για τη διαβίβαση στην ασφαλιστική εταιρεία των εν λόγω ευαίσθητων δεδομένων του είναι τότε η συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων (του ασθενούς), κατά το άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (α΄) του ΓΚΠΔ: «το υποκείμενο των δεδομένων έχει παράσχει ρητή συγκατάθεση για την επεξεργασία αυτών των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους σκοπούς, εκτός εάν το δίκαιο της Ένωσης ή κράτους μέλους προβλέπει ότι η απαγόρευση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 δεν μπορεί να αρθεί από το υποκείμενο των δεδομένων».

Επίσης, ο ασθενής δύναται να παράσχει ειδική, ρητή (έγγραφη) και ελεύθερη εξουσιοδότηση στην ασφαλιστική εταιρεία για τη λήψη από αυτή, στο όνομα και για λογαριασμό του, από φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σχετικών ειδικότερα με την υγεία του. Νομική βάση για τη λήψη από την ασφαλιστική εταιρεία, στο όνομα και για λογαριασμό του ασθενούς, των εν λόγω ευαίσθητων δεδομένων του είναι και τότε η συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων (του ασθενούς), κατά το άρθρο 9 παρ. 2 στοιχ. (α΄) του ΓΚΠΔ, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ΓΚΠΔ.

Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει επιπλέον να τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις της συγκατάθεσης του υποκειμένου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 στοιχ. (11) του ΓΚΠΔ : ««συγκατάθεση» του υποκειμένου των δεδομένων: κάθε ένδειξη βουλήσεως, ελεύθερη, συγκεκριμένη, ρητήκαι εν πλήρει επιγνώσει, με την οποία το υποκείμενο των δεδομένων εκδηλώνει ότι συμφωνεί, με δήλωση ή με σαφή θετική ενέργεια, να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν».

Δεν πληροί την έννοια της ειδικής, ρητής (έγγραφης) και ελεύθερης συγκατάθεσης του υποκειμένου των δεδομένων, κατά τα προαναφερόμενα, όρος της ασφαλιστικής σύμβασης, ο οποίος παρέχει (εν είδει, μάλιστα, «λευκής εξουσιοδότησης») στην ασφαλιστική εταιρεία τη δυνατότητα να συλλέγει οποτεδήποτε και από οποιοδήποτε νοσηλευτικό ίδρυμα ευαίσθητα δεδομένα του υποκειμένου – ασφαλισμένου της, προκειμένου να τον αποζημιώσει. Σε περίπτωση επίκλησης όρου τέτοιου τύπου από ασφαλιστική εταιρεία, δεν μπορεί να θεμελιωθεί νόμιμη συλλογή από αυτή των κρίσιμων ευαίσθητων δεδομένων του υποκειμένου τους στη βάση της συγκατάθεσης αυτού. Οπότε, η διαβίβαση των δεδομένων στην ασφαλιστική εταιρεία δύναται τότε να διενεργηθεί υπό τα ανωτέρω (1) και (2).

Εφόσον απαιτείται, είναι δυνατή η αποστολή από νοσηλευτικό ίδρυμα, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, ιατρικών εξετάσεων ασθενούς και των αποτελεσμάτων τους σε άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα, για την εκ νέου αξιολόγησή τους, εφόσον η επεξεργασία αυτή (διαβίβαση) δύναται να θεμελιωθεί σε οποιαδήποτε από τις αναφερόμενες στο άρθρο 9 παρ. 2 του ΓΚΠΔ νομικές βάσεις. Εφόσον πρόκειται ιδίως για επεξεργασία απαραίτητη για σκοπούς προληπτικής ή επαγγελματικής ιατρικής ή ιατρικής διάγνωσης, η διαβίβαση αυτή δύναται να θεμελιωθεί στη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 στοιχ. (η΄) του ΓΚΠΔ. Σε κάθε περίπτωση, το πρώτο νοσηλευτικό ίδρυμα, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, οφείλει να ενημερώσει προηγουμένως τον ασθενή για τους αποδέκτες των δεδομένων του.

Όσον αφορά ειδικότερα τον τρόπο της διαβίβασης, θα πρέπει να διασφαλίζεται η τήρηση της αρχής της ακεραιότητας και της εμπιστευτικότητας των δεδομένων, με τη λήψη όλων των ενδεδειγμένων μέτρων για τη διασφάλιση του απορρήτου και της ασφάλειας της επεξεργασίας. Εφόσον η διαβίβαση γίνεται ηλεκτρονικά, θα πρέπει να διενεργείται στη βάση ψευδωνυμοποίησης και κρυπτογράφησης.

Εάν η διαβίβαση γίνεται μέσω εταιρειών – παρόχων υπηρεσιών αποστολής (κούριερ), θα πρέπει και πάλι να διασφαλίζονται τα προαναφερόμενα, με την πρόσθετη επισήμανση ότι οι εν λόγω εταιρείες, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα των ασθενών.

Αρμόδια υπηρεσία για την παροχή της πληροφορίας:

ΕΟΠΥΥ – Εθνικό Σημείο Επαφής Διασυνοριακής Περίθαλψης

Δ/νση Διεθνών Ασφαλιστικών Σχέσεων

Τηλ: 210-8110935, 210-8110936  Φαξ: 210-8110944

Email: ncp_gr@eopyy.gov.gr

Website: https://eu-healthcare.eopyy.gov.gr
Αποστόλου Παύλου 12, 151 23 Μαρούσι, Αττική

Αρμόδια υπηρεσία για το περιεχόμενο:

Υπουργείο Υγείας

E-mail: dpo@moh.gov.gr, gdpr@moh.gov.gr